პოლიკარპე სმირნელი

ის, ვინც მე ცეცხლის დათმენის ძალას მომანიჭებს, ასევე შემაძლებინებს კოცონზე უძრავად დგომას, თქვენს მიერ ნაწადებ ლურსმნებს რომ არც კი დავჭირდები.

პოლიკარპე ბავშვობიდან ქრისტიანი იყო, თუმცა რომაელებმა მისი მოკვლა მხოლოდ მაშინ მოახერხეს, როცა ის ოთხმოც წელს გადაცილებული იყო. რა მიზეზითაც არ უნდა ყოფილიყო ეს დაგვიანება გამოწვეული, ეს მაინც პირველი დოკუმენტირებული წამებაა ახალი აღთქმის შემდგომი ეკლესიის ისტორიაში.

განუსწავლელი, მაგრამ პირდაპირი

ის ცხოვრობდა ეკლესიის ყველაზე მნიშვნელოვან ეპოქაში, პირველი მოციქულების ხანის დასასრულს, როდესაც ეკლესია კრიტიკულ გარდამავალ პერიოდს გადიოდა მორწმუნეთა მეორე თაობაზე. გადმოცემის თანახმად, მას პირადად მოციქული იოანე მოძღვრავდა და სმირნის (დღევანდელი იზმირი, თურქეთში) ეპისკოპოსად თავად პირველმა მოციქულებმა დაადგინეს.

სიცოცხლის მიწურულს ის ცდილობდა აღდგომის თარიღთან დაკავშირებული დავების მოგვარებას და დაუპირისპირდა ეკლესიის ერთ-ერთ ყველაზე პრობლემურ ერეტიკოსს, გნოსტიკოს მარკიონს, რომელსაც რომში შეხვედრისას “სატანის პირმშო” უწოდა. პოლიკარპემ ასევე ბევრი მოაქცია გნოსტიციზმიდან. მისი ერთადერთი შემორჩენილი ნაწერი, სამწყსო წერილი ფილიპელთა ეკლესიისადმი, აჩვენებს, რომ მას მცირე ფორმალური განათლება ჰქონდა და იყო უპრეტენზიო, თავმდაბალი და პირდაპირი.

ეს თვისებები განსაკუთრებით თვალსაჩინოა მისი წამების აღწერილობაში, რომელიც მისი სიკვდილიდან ერთი წლის განმავლობაში დაიწერა. ზუსტად არ არის ცნობილი, რატომ გახდა ის უცებ, 86 წლის ასაკში, დაპატიმრების სამიზნე, მაგრამ როდესაც გაიგო, რომ რომაელი მოხელეები მის დაკავებას აპირებდნენ, გადაწყვიტა სახლში დალოდებოდა მათ. შეშინებულმა მეგობრებმა სთხოვეს გაქცეულიყო, და მათ დასამშვიდებლად, ბოლოს დათანხმდა ქალაქგარეთ პატარა მამულში გადასვლაზე. მაგრამ იქ ლოცვისას რაღაც ხილვა ჰქონდა. რა ნახა ან მოისმინა, არ ვიცით. მან უბრალოდ უთხრა მეგობრებს, რომ ახლა გაიგო: “ცოცხლად უნდა დავიწვა.”

რომაელმა ჯარისკაცებმა საბოლოოდ აღმოაჩინეს პოლიკარპეს ადგილსამყოფელი და მის კარს მიადგნენ. როდესაც მეგობრებმა გაქცევა ურჩიეს, პოლიკარპემ უპასუხა: “იყოს ნება ღვთისა” და ჯარისკაცები შეუშვა.

ის მიიყვანეს ადგილობრივ პროკონსულთან, სტატიუს კვადრატთან, რომელმაც ის ცნობისმოყვარე მაყურებლების წინაშე დაკითხა. პოლიკარპე, როგორც ჩანს, არ შეუშფოთებია დაკითხვას; მან გონებამახვილური დიალოგი გამართა კვადრატთან, სანამ კვადრატმა თავი ვერ შეიკავა და პოლიკარპეს დაემუქრა: მხეცებს მიუგდებდნენ, კოცონზე დაწვავდნენ და ა.შ. პოლიკარპემ უბრალოდ უთხრა კვადრატს, რომ მაშინ როცა პროკონსულის ცეცხლი მხოლოდ მცირე ხანს გრძელდება, განკითხვის ცეცხლი (“უღვთოთათვის შენახული,” მოხერხებულად დაამატა) ვერ ჩაქრება. პოლიკარპემ დაასრულა: “მაგრამ რას აყოვნებ? მოდი, გააკეთე რაც გსურს.”

ჯარისკაცებმა შემდეგ წაავლეს მას ხელი, რომ ბოძზე მიელურსმათ, მაგრამ პოლიკარპემ შეაჩერა ისინი: “დამტოვეთ როგორც ვარ. რადგან ის, ვინც მე ცეცხლის დათმენის ძალას მომანიჭებს, ასევე შემაძლებინებს კოცონზე უძრავად დგომას, თქვენს მიერ ნაწადებ ლურსმნებს რომ არც კი დავჭირდები.” მან ხმამაღლა ილოცა, ცეცხლი აანთეს და მისი სხეული დაიწვა. ამ წამების მემატიანემ თქვა, რომ ეს იყო “არა როგორც ხორცის წვა, არამედ როგორც პურის ცხობა ან როგორც ოქროსა და ვერცხლის გაწმენდა ბრძმედში.”

მის შესახებ ამბობენ, რომ პოლიკარპეს სიკვდილი “ყველას” ახსოვდა – “მასზე წარმართებიც კი საუბრობენ ყველა ადგილას.”